Ben je hoogsensitief? Dan is de kans op een bore-out groot, met name als je de hoogsensitieve sensatiezoeker bent en/of hoogbegaafd. (Lees ook: Hoogsensitief en hoogbegaafd)
Je hebt meer, diepgaande en intense ervaringen nodig om je lekker te voelen. Daardoor is het voor jou veel lastiger om je dopamine-voorraad op peil te houden. Resultaat: je gaat continu op zoek naar prikkels die niet altijd de juiste zijn (eten of je mobiel bijvoorbeeld) of je bent niet meer in beweging te krijgen.
Daarbij is je default-mode network (DMN) actiever als HSP. Je default mode netwerk is een netwerk van hersengebieden dat vooral actief is in een toestand van rust. Dit netwerk speelt een rol bij dagdromen, spontane ingevingen en introspectie (= je eigen gevoelens, gedachten, gedrag en perspectieven waarnemen) wat betekent dat je, wanneer deze introspectie negatief geladen is, dit extra intens voor je is.
Een hoogsensitief brein én verveling is dubbel heftig.
Je default-mode network in je brein wordt ook actiever als je je verveelt. Dus tel uit je winst, een hoogsensitief brein én verveling is dubbel heftig.
En dan zijn we er nog niet. Want ook je executieve vaardigheden nemen af als je je verveelt, bepaalde gebieden in je hersenen communiceren niet meer met elkaar, waardoor het je niet meer lukt om in de ‘doe’ stand te komen.
Een hoop om rekening mee te houden, als hoogsensitief persoon. Je werkomgeving en de manier waarop je werkt is heel bepalend voor hoe – en hoe góed – jij je dag in dag uit voelt. Of je met energie opstaat en de dag afsluit, of van begin tot eind compleet uitgeblust bent.
Want wanneer je te weinig dopamine aanmaakt, veel in je hoofd zit en je ‘doe’ stand uit staat, door factoren als niet werken vanuit je talent, een verstoorde werk – privé balans, een omgeving die niet aansluit, werk dat je inmiddels te gemakkelijk afgaat en saai wordt en nog veel meer factoren, dan is de kans op een bore-out groot.
Je interne piekermodus zorgt voor interne prikkels en activeert je stressbrein. Duurt dit te lang, dan ontstaat er een bore-out en soms zelfs een depressie.
Je voelt je doelloos
De symptomen van een bore-out zijn:
- De tijd gaat langzaam
- Je hebt een gevoel van verveling, sloomheid én onrust
- Je ervaart desinteresse en hangerigheid
- Je stelt taken uit, ook thuis bijvoorbeeld, je krijgt je huis niet meer opgeruimd
- Je voelt je doelloos
- De dag lijkt niet tot een eind te komen
- Je gaat andere dingen doen tijdens je werk
- Je hebt een kort lontje
Met alle gevolgen van dien, te denken aan fysieke klachten, psychische klachten en coping (meer eten of verdovende middelen gebruiken of je overmatig dienstbaar opstellen bijvoorbeeld).
Op een gegeven moment kun je helemaal niks meer. Je lichaam geeft duidelijk aan, tot hier en niet verder. Het is natuurlijk beter om het niet zover te laten komen.
De symptomen lijken op een burn-out, de bron is echter anders.
Maar wat is een bore-out precies?
Een bore-out is een vervelingsziekte. Je hebt een lange tijd te weinig werk of juist teveel werk onder je niveau. De interne stress die ontstaat door verveling, zorgt ervoor dat je opbrandt. Hierdoor lijken de symptomen op een burn-out, de bron is echter anders.
Uit onderzoek komt naar voren dat wanneer je je verveelt, het je niet meer lukt om je executieve besturingsnetwerk goed te benutten voor alledaagse taken. Verschillende gebieden in je hersenen werken niet meer samen. Kortom: je bent niet ongedisciplineerd of niet ambitieus, maar gewoonweg niet vooruit te branden.
Ook je dopamine-aanmaak neemt af. Je bent dan op zoek naar prikkels, die kun je moeilijk kwalitatief inregelen – je doet er niet veel aan om ze te krijgen -, omdat je executieve vaardigheden zijn afgenomen. Het grijpen van een stuk chocola of je mobiel is dan gemakkelijker. Het zorgt even voor prikkels, maar niet voor vervulling op de lange termijn.
Er zijn verschillende factoren die van invloed zijn op het ontstaan van een bore-out. Je kunt een bore-out voorkomen door rekening te houden met hoe jij jouw privé- en werkleven inricht.
In hoeverre ervaar je zingeving in je werk?
Om een bore-out te voorkomen is het wijs om te letten op onder andere:
- de mensen waar je voor – en mee werkt;
- de taken die je verricht en of die je wel of geen energie geven;
- in hoeverre je wel of niet vanuit je talent werkt;
- de mate van zingeving die je ervaart in je werk;
- je privésituatie (eenzaamheid, een saaie relatie of veel met je kinderen bezig zijn zonder intellectuele uitdaging bijvoorbeeld);
- de mate van autonomie die je ervaart in je werk en leven;
- de mate van pleasen en perfectionisme;
- ervaringen uit het verleden die een rol spelen in het heden;
- hoe je reageert op stress;
- veranderingen in de maatschappij (Corona bijvoorbeeld).
Als HSP ben je simpelweg veel gevoeliger voor een bore-out. Daarom is het belangrijk om er continu op te waken. Wanneer je alles voor elkaar denkt te hebben, is er altijd wel weer iets dat saai wordt.
En ja, hoe stuur je daarop…?
In de afgelopen jaren heb ik veel hoogsensitieve leiders en ondernemers begeleidt naar een werkleven dat past bij hun unieke profiel en vaardigheden. Met mijn Sensitief Leiderschap methode leer ik je alles over jouw hoogsensitiviteit en werk en wat je nodig hebt om vanuit jouw sweet – spot tussen onder- en overprikkeling vollédig tot je recht te komen in jouw werksituatie.
Geen bore-out, maar continu energie en voldoening in wat jij doet.
Wil je daarmee aan de slag? Bekijk hier het programma, of plan hier je gesprek.
Bronvermelding:
Crombach, M., (2021), Bore – out, Eburon
Danckert, J., Merrifield, C. (2016), Boredom, sustaine attention and the default mode network, Springer Verlag Berlin Heidelberg DOI 10.1007/s00221-016-4617-5.
Klaaysen, S. (2019), Prikkels bijten niet, Saskia Klaaysen – HSP Training
Wikipedia
