Mijn hsp-profiel: de tweede essentie van sensitief leiderschap
Iedereen is uniek en dat geldt zeker ook voor hoogsensitieve personen. Geen twee HSP’s zijn hetzelfde. Er is dus ook geen pasklaar antwoord dat je vertelt hoe jij je leven als hoogsensitief persoon het beste vorm kunt geven. Dit komt onder andere doordat hoogsensitiviteit een aantal kenmerken omvat die bij elke HSP uniek samenkomen. De combinatie van deze kenmerken vormt je persoonlijke HSP-profiel. Je profiel bepaalt hoe jij het beste leeft en werkt. Daarom is jouw HSP-profiel de tweede essentie van de acht essenties van sensitief leiderschap. Pas wanneer je weet wat je HSP-profiel is, kun je je unieke eigenschappen bewust inzetten en de regie pakken over je leven en werk.
Waaruit bestaat mijn HSP-profiel?
Jouw HSP-profiel bestaat uit 7 onderdelen:
- Introversie
- Extraversie
- Je bent een sensatiezoeker
- Je bent een rustzoeker
- Je bent hoogbegaafd
- Je bent strong-willed
- Je bent een beelddenker
Deze onderdelen vormen samen het HSP-profiel. Je bezit als HSP niet slechts één van de elementen; je ‘scoort’ op een aantal hiervan. Zo kun je bijvoorbeeld een introverte sensatiezoeker zijn of een extraverte hoogbegaafde strong-willed beelddenkende rustzoeker. Er zijn heel veel combinaties mogelijk. Ik neem je mee langs alle onderdelen, zodat je leert wat alles inhoudt en jij je unieke HSP-profiel ontdekt.
Welk type HSP ben ik?
4 types HSP
Om jouw HSP-profiel te bepalen, moet je eerst antwoord vinden op de vraag: ‘’Welk type HSP ben ik?’’ Over het algemeen wordt er onderscheid gemaakt tussen 4 types HSP: de introverte rustzoeker, de extraverte rustzoeker, de introverte sensatiezoeker en de extraverte sensatiezoeker. Wil je weten welk van de 4 types HSP je bent? Dan moet je eerst ontdekken of je introvert of extravert bent. Daarna kun je nagaan of je een rustzoeker of juist een sensatiezoeker bent. Vervolgens bepaal je welke combinatie van deze eigenschappen op jou van toepassing is.
Introversie
Introversie is een persoonlijkheidskenmerk en zegt iets over je energieniveau in sociale situaties. Laad je op door alleen te zijn, dan ben je hoogstwaarschijnlijk introvert. Van alle hoogsensitieve personen is zo’n 70% introvert. Hierdoor denken mensen weleens dat introversie hetzelfde is als hoogsensitiviteit, maar dit klopt niet. Je kunt introvert zijn zonder dat je hoogsensitief bent.
Introverten hebben minder opwinding nodig om zich prettig te voelen, ontdekte de Duits-Britse psychiater Hans Eysenck. Als je introvert én HSP bent, wordt je maximale prikkeltolerantie sneller bereikt. Je bent dus sneller overprikkeld dan een introverte niet-HSP en dan een hoogsensitief persoon die extravert is; jackpot 😉
Introverte HSP
Als introverte HSP liggen je energie en focus vooral op je eigen gedachten en gevoelens. Je voelt je het prettigst in een rustige omgeving. Je treedt minder snel op de voorgrond, krijgt energie van alleen-tijd, en put kracht uit je innerlijke belevingswereld. Daarnaast neem je de tijd om diep na te denken en vorm je eerst je mening voordat je deze naar buiten brengt. Werken doe je het liefst alleen, een-op-een of in een klein groepje. In een grote groep word je al snel overruled.
Extraversie
Extravert zijn betekent dat je energie haalt uit interacties met anderen. Je voelt je op je best in gezelschap en laadt op door sociale activiteiten en drukke omgevingen. Extraverten zijn doorgaans spraakzaam, assertief en staan graag in het middelpunt van de belangstelling. Snel schakelen vind je prettig en je deelt een gedachte of mening het liefst direct.
Extraverte HSP
Van alle hoogsensitieve personen is 30% extravert. Deze combinatie kan lastig zijn en zorgt soms voor een interne botsing. Aan de ene kant heb je een sterke behoefte aan sociale prikkels, aan de andere kant juist aan rust.
Als extraverte HSP ben je een unieke combinatie van gevoeligheid en uitbundigheid.
Als extraverte HSP ben je een unieke combinatie van gevoeligheid en uitbundigheid. Je uit graag je gedachten en gevoelens in gezelschap, maar bent je altijd bewust van de impact daarvan op anderen. Je hebt een sterk vermogen om prikkels op te merken en hierop te reageren, wat je in sociale situaties opmerkzaam en empathisch maakt. Tegelijkertijd kan de constante stroom van prikkels je snel overweldigen. Op je werk heb je bijvoorbeeld de ruimte nodig voor het uiten van je creativiteit en enthousiasme. En heb je iemand nodig die je af en toe herinnert aan je sensitiviteit.
Sensatiezucht
Sensatiezucht gaat over de behoefte aan nieuwe, gevarieerde, complexe en intense sensaties en ervaringen, en de bereidheid om daarvoor risico’s te nemen. 30% van de hoogsensitieve personen heeft deze sterke prikkelbehoefte. Hiervan is 60% introvert en 40% extravert. Sensatiezucht is dus iets anders dan extraversie. Het eerste draait echt om je prikkelbehoefte in de breedste zin van het woord. Terwijl extraversie iets zegt over je energieniveau in sociale situaties.
HSS: sensatiezoeker
Ben je een HSP en prikkelzoekend, dan word je ook wel een High Sensation Seeker (HSS) genoemd. Als hoogsensitieve sensatiezoeker heb je een sterke prikkelbehoefte. Dit komt doordat nieuwe ervaringen dopamine vrijmaken, wat zorgt zorgt voor een prettig gevoel.
Veel mensen denken bij een sensatiezoeker aan iemand die van parachutespringen, bungeejumpen en andere extremen houdt, en veel risico neemt. Echter, dit is een groot misverstand. Het gaat een HSS voornamelijk om de intense gevoelservaring en niet om het risico:
High sensation seeking is het zoeken naar gevarieerde, nieuwe, complexe en intense sensaties en ervaringen en de bereidheid om fysieke, sociale, juridische en financiële risico’s te nemen omwille van een dergelijke ervaring.
HSS in de praktijk
Een HSS wil echt niet diens hele leven hetzelfde werk doen. Je schakelt snel en bent allergisch voor een agenda die al van A tot Z is ingevuld: je creativiteit verdwijnt hierdoor spontaan. De hele dag achter je computer zitten? Niets voor jou. Je hebt naast figuurlijke ook letterlijke bewegingsruimte nodig. En daarnaast heb je behoefte aan een ruimte waarin je je af en toe in je eentje terug kunt trekken.
HSS kenmerken
Ben je hoogsensitief en herken je je in één of meer van deze vier eigenschappen? Dan kan het zijn dat je een sensatiezoeker bent.
- Je zoekt graag naar een fysieke kick en avontuur
- Nieuwe ervaringen opdoen doe je graag; jij zorgt voor verandering en vernieuwing
- Je bent vaak ongeremd
- De verveling slaat snel toe bij jou
Hoogbegaafdheid kan ook een onderdeel zijn van je HSP-profiel.
HSS hoogbegaafd
Het laatste punt, verveling, vraagt om iets meer uitleg. Verveling is namelijk niet alleen een kenmerk van HSS, maar ook van hoogbegaafdheid. Ben je hoogbegaafd, dan komt de verveling niet door te weinig sensatie; de oorzaak is een gebrek aan diepgang en intellectuele uitdaging. Ik zie het vaak gebeuren: iemand denkt dat die een HSS is, maar uiteindelijk blijkt dat diegene (ook) hoogbegaafd is. Hoogbegaafdheid kan ook een onderdeel zijn van je HSP-profiel. Hier leg ik je straks meer over uit.
Rustzoeker
Een rustzoeker is het tegenovergestelde van een sensatiezoeker. Als hoogsensitief persoon die rustzoeker is, heb je een sterke behoefte aan kalmte en stilte om je heen. Een kantoortuin is bijvoorbeeld niets voor jou. Je werkt het beste vanuit huis of in een rustige omgeving. Ook heb je graag een vast rooster en een duidelijke agenda, zodat je precies weet waar je aan toe bent.
In tegenstelling tot een sensatiezoeker haal jij je energie niet uit prikkels van buitenaf. Zulke activiteiten kosten je juist energie. Daarom heb je veel alleen-tijd nodig, zodat je weer oplaadt. Wanneer je alleen bent, kun je stilstaan bij je eigen gedachten en gevoelens. Zo kom je tot nieuwe ideeën.
Kenmerken rustzoeker
Herken je je als hoogsensitief in bovenstaande omschrijving? Dan ben je waarschijnlijk een rustzoeker. Dit zijn de kenmerken van een rustzoeker:
- Je hebt een sterke behoefte aan rust
- De drie R’en zijn je op het lijf geschreven: je houdt van rust, reinheid en regelmaat
- Je kijkt de kat uit de boom
- (Fysieke) risico’s nemen is niets voor jou
- 1-op-1 gesprekken hebben je voorkeur
Welk HSP type ben ik?
Nu je de kenmerken van een introvert, extravert, sensatiezoeker en rustzoeker hebt gelezen, kun je antwoord zoeken op de vraag: ‘’Welk type HSP ben ik?’’ Om je geheugen nog even op te frissen: er zijn 4 types HSP. Ben je een introverte HSS, een extraverte HSS, een introverte rustzoeker of een extraverte rustzoeker? Je HSP type is het eerste onderdeel van je HSP-profiel; weten welk type HSP je bent, is een belangrijk inzicht voor sensitief leiderschap.
Wanneer je hoogsensitief en hoogbegaafd bent, ervaar je de wereld op een nog intensere manier.
Hoogbegaafdheid
Naast de 4 HSP types bestaat je HSP-profiel uit nog meer onderdelen. Een daarvan is hoogbegaafdheid. Wanneer je hoogsensitief en hoogbegaafd bent, heb je andere behoeften dan iemand die alleen hoogsensitief is. Hoogbegaafdheid is daarom een essentieel onderdeel van je HSP-profiel.
Wanneer je hoogsensitief en hoogbegaafd bent, ervaar je de wereld op een nog intensere manier. Je neemt details waar die anderen vaak ontgaan, hebt een groot denkvermogen en zoekt graag de verdieping op. Ook ben je nieuwsgierig en wil je graag nieuwe kennis en ervaringen opdoen. Tegelijkertijd raak je snel overprikkeld en heb je een sterke behoefte aan rust en tijd voor jezelf.
Als hoogbegaafd en hoogsensitief persoon moet je altijd zoeken naar de balans tussen over- en onderprikkeling. Bij te veel prikkels raak je overprikkeld. Maar bij te weinig prikkels verveel je je al snel.
Hoogbegaafdheid en verveling: voorkom de vervelende gevolgen
Bij hoogbegaafde mensen komt de verveling niet door een gebrek aan sensatie – zoals bij een HSS het geval is (al kan het wel meespelen wanneer je een hoogbegaafde HSS bent). De verveling wordt veroorzaakt doordat je te weinig ruimte hebt om nieuwe kennis op te doen. Bijvoorbeeld wanneer je op de werkvloer amper te maken hebt met nieuwe uitdagingen, veel monotone werkzaamheden uitvoert en/of weinig autonomie ervaart. Net als overprikkeling zorgt verveling ervoor dat je batterij leegloopt. Ook dit laatste moet je koste wat kost voorkomen. Want waar overprikkeling een burn-out kan veroorzaken, leidt verveling ertoe dat je in een bore-out of zelfs een depressie belandt.
Wil je de regie over je leven pakken en ben je naast hoogsensitief ook hoogbegaafd? Dan moet je beide eigenschappen (en de andere elementen van je HSP-profiel) omarmen en er rekening mee houden. Alleen zo kun je je potentie benutten en je werk en leven vormgeven op een manier die echt bij je past.
Je HSP-profiel, de tweede essentie van sensitief leiderschap, bestaat uit nog meer elementen. Lees snel verder en ontdek of deze ook terugkomen in jouw unieke HSP-profiel.
Strong-willed
Strong-willed zijn, betekent dat je vastberaden en vastbesloten bent in je eigen overtuigingen en acties. Door je sterke wilskracht ben je volhardend en laat je je niet gemakkelijk beïnvloeden door anderen. Dit kan botsen met je hoogsensitieve temperament. Je kunt je als HSP heel goed inleven in de belangen van anderen, maar tegelijkertijd voel je heel sterk aan dat je iets op een bepaalde manier wil. Bijvoorbeeld tijdens een vergadering op je werk. Je kunt je in gesprek met je collega’s heel goed verplaatsen in hen die iets op een bepaalde manier willen. Aan de andere kant voel je vanbinnen heel sterk aan: het moet anders dan zij willen. Vaak is je wilskracht nog net iets groter en dit bezorgt je een schuldgevoel.
Om te voorkomen dat je je als strong-willed en hoogsensitief persoon constant schuldig voelt, moet je je sterke wilskracht meenemen in je HSP-profiel. Want zo ontstaat er ruimte voor beide eigenschappen, wat nodig is voor sensitief leiderschap.
Beelddenken
Ben je een beelddenker of niet? Je antwoord hierop vormt het laatste onderdeel van je HSP-profiel – de tweede essentie van sensitief leiderschap. Misschien vraag je je af waarom dit element van belang is voor jouw unieke HSP-profiel. Ik zal het uitleggen.
Wat is een beelddenker?
‘’Denk niet aan een roze olifant.’’ Wat gebeurt er wanneer je deze zin hoort? Zie je meteen een plaatje van een roze olifant voor je? Dat is precies hoe de hersenen van een beelddenker werken. Op het moment dat je als beelddenker iets hoort of leest, creëren je hersenen hiervan automatisch een beeld in je hoofd. Daarom onthoud je visuele dingen beter. In tegenstelling tot taaldenkers. Zij zien geen ‘roze olifant’ voor zich, maar zien de letters R_O_Z_E_O_L_I_F_A_N_T verschijnen.
Een beelddenker zijn is niet erg. Helemaal niet zelfs, het kan je veel moois bieden. Door het beelddenken begrijp je complexe informatie snel en kun je verbanden leggen tussen verschillende elementen. Beelddenkers zijn daarom vaak goed in vakken zoals kunst, design, techniek en architectuur. Ze hebben een sterk visueel geheugen en kunnen gemakkelijk visualiseren hoe dingen eruit moeten zien en/of hoe ze moeten worden gebouwd. Terwijl je collega’s behoefte hebben aan een 2- of 3D-ontwerp, zie jij een nieuw product, gebouw of interieur al helemaal voor je.
Het is belangrijk om naar jezelf te luisteren.
Hoogsensitief en beelddenker: iets om rekening mee te houden
Beelddenken is een mooie eigenschap en biedt veel potentie, zowel privé als op werkgebied. Echter, het is wel van belang dat je rekening houdt met het feit dat je in beelden denkt. Want wanneer je iets voor je ziet, moet je dit beeld eerst nog vertalen naar een woord. Pas daarna kun je verder. Hierdoor heb je als beelddenker meer tijd nodig voor het uitvoeren van een bepaalde taak. Daarnaast kunnen de beelden in je hoofd afleidend werken.
Ben je een beelddenker, dan is dit net zoals je hoogsensitiviteit onlosmakelijk met je verbonden. Je kunt je sensitiviteit niet onderdrukken en je kunt niet stoppen met in beelden denken. Verder kunnen deze twee eigenschappen elkaar ook versterken en je nog gevoeliger voor prikkels maken. Of en hoe dit tot uiting komt, verschilt van mens tot mens. Dus wil je de regie pakken en je leven vormgeven op de manier die voor jou het beste werkt? Dan moet je weten dat je een beelddenker bent en wat dit in jouw persoonlijke situatie betekent.
Beelddenken (of taaldenken) vormt een onderdeel van je unieke HSP-profiel. Net zoals bij de andere elementen geldt ook hier: het is belangrijk om naar jezelf te luisteren. Weet wat jouw specifieke behoeften en voorkeuren zijn in je persoonlijke- en werkomgeving en handel hiernaar.
Jouw unieke HSP-profiel als tweede essentie van sensitief leiderschap
Het herkennen van de verschillende elementen van jouw unieke HSP-profiel is een belangrijke, om precies te zijn, de tweede essentie van sensitief leiderschap. Je moet weten of je introvert of extravert bent, een sensatiezoeker of juist een rustzoeker (de 4 types HSP) en of je hoogbegaafd, strong-willed en/of een beelddenker bent. Hierna ontstaat de ruimte om rekening te houden met al je unieke eigenschappen. En kun je je hoogsensitiviteit samen met al je andere unieke kenmerken bewust gaan inzetten in je werk en privéleven.
Wil je meer inzicht krijgen in jouw unieke HSP-profiel en leren hoe je jouw hoogsensitiviteit optimaal kunt benutten in je leven en werk? Ik help je graag verder! Plan een persoonlijk gesprek met mij, waarin we samen jouw HSP-profiel in kaart brengen en je leert hoe je jouw unieke eigenschappen bewust kunt inzetten. Ik kijk ernaar uit om samen met jou jouw sensitiviteit en kracht te ontdekken!